-
Tło historyczne
-
Pojęcia
-
Teksty z epoki
-
W dziełach
<
>
- Nazwa 'renesans' pochodzi z j. francuskiego i oznacza "powtórne narodzenie" (stąd też inna nazwa → 'odrodzenie').
- Epoka renesansu najwcześniej pojawiła się we Włoszech (XIV - XVI w.).
- Można uznać, że wywodzi się z Florencji - miasto, z którego zazwyczaj wyruszały wyprawy krzyżowe. Wpłynęło to na znaczny rozwój handlu, a to z kolei - do bogacenia się mieszczaństwa. Dzięki temu, ta klasa społeczna zaczęła móc wydawać na rzeczy niekoniecznie potrzebne do codziennego przetrwania, takie jak stroje itp. Dostatnie życie także pozwoliło skierować myśli na tematy nie związane jedynie z przysłowiowym chlebem i wodą.
- W innych krajach Europy, renesans zaczął się pojawiać ok. XV w.
- W Polsce trwał on od XVI w. do lat 30. XVII w.
- XVI w. określa się mianem złotego wieku kultury polskiej.
- W tej epoce nastąpiła reformacja.
- Antropocentryzm: prąd filozoficzny, według którego człowiek jest w centrum.
- Imitatio antiquorum: naśladowanie starożytnych (antycznych).
- Renesansowy ideał człowieka
- Humanizm: rozumiany jako pełnia ludzkiej wrażliwości (przeciwstawne do stoicyzmu).
- Mimesis: naśladowanie natury i rzeczywistości.
- Topos ubi est?, ubi sunt? czyli "Gdzie są, gdzie jest dusza/człowiek po śmierci"? To formuły, które pokazywały, że ludzkie poznanie jest bardzo ograniczone, że człowiek przemija, a Ci którzy pozostają na Ziemi nie mają żadnej wiedzy o tym, co się z duszami ludzkimi dzieje - mogą przypuszczać, rozważać, ale nie wiedzieć.
- Ubi est? - ukazuje granicę ludzkiej wiedzy o życiu.
- Ubi sunt? - otwiera katalog wyliczeń imion dawnych znakomitości, obecnie martwych i bez znaczenia.
- Zaczęto pisać literaturę w językach narodowych (i ich rozwój).
- Nowe tematy literackie - obok tematyki religijnej → problematyka świecka, obywatelska, itp.
+Twórczość Kochanowskiego
+Twórczość Szekspira
Architektura
Styl renesansowy:
Styl renesansowy:
- harmonia, regularność, umiar, zrównoważona koncepcja
- odwołania do wzorów antycznych → motywy mitologiczne
- naśladowanie natury
- przedstawienia religijne w scenerii codziennej
- plan centralny budowli
- dwie, krzyżujące się osie symetrii
- zwarta zabudowa
- fasady proste i przejrzyste
- kopuły, arkady, łuki
- budownictwo świeckie