Akt komunikacji językowej - przekaz językowy skierowany w określonej sytuacji przez nadawcę do odbiorcy.
- Warunkiem zaistnienia aktu komunikacji językowej jest nadawca i odbiorca!
Funkcje tekstów językowych:
- komunikacyjna (informatywna) - teksty mają podawać definicję, ogólne informacje, bez emocji, przeżyć, np. „Pada deszcz.”
- ekspresywna - pokazuje emocje nadawcy, które są przekazywane odbiorcy: zdrobnienia, wykrzyknienia, urwane zdania, np. relacje „na żywo”, wyrażenia wartościujące emocje, np. „Boli mnie ząb!”.
- impresywna - wykorzystywana w przypadkach, gdy nadawca chce wpłynąć na odbiorcę, np. na zmianę jego stosunku do czegoś lub rozkazując, np. „Naszej sąsiadce trzeba pomóc”.
- fatyczna - nawiązanie kontaktu ze słuchaczem. Funkcję tę pełnią wypowiedzi lub ich elementy, których używamy po to, by nawiązać, podtrzymać lub zakończyć kontakt językowy, np. „Cześć, Anno!”
- poetycka - zwraca uwagę odbiorcy na sam komunikat - na jego formę, właściwości jego budowy, brzmienie poszczególnych słów. Jest nierozerwalnie związana ze stylem artystycznym, np. „O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny...”
- metajęzykowa - koncentruje się na opisie języka (opisywanie języka za pomocą języka), np. na znaczeniu wyrazów („Co to jest «przesłanka»?”) lub np. „«Pisać» to czasownik przechodni niedokonany”.
- magiczna - nadawca stara się za pośrednictwem wypowiadanych słów wpłynąć na otaczający go świat i stworzyć określoną sytuację, np. „Stoliczku, nakryj się” lub w życzeniach, np. urodzinowych.
- poznawcza - dominują w niej informacje o świecie i fakty. [podobna do komunikatywnej]
- sprawcza - rodzaj wypowiedzi (formuły, zwroty), w wyniku której zmienia się czyjaś sytuacja, np. pod wpływem przysięgi.